Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka to jeden z podstawowych obowiązków rodzicielskich. Niestety, wielu rodziców uchyla się od jego realizacji. W polskim prawie brak płacenia alimentów w określonych okolicznościach jest nie tylko problemem cywilnym, ale także przestępstwem.
1. Podstawa prawna
Niealimentacja została uregulowana w art. 209 Kodeksu karnego, który penalizuje uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego.
2. Kiedy mamy do czynienia z przestępstwem niealimentacji?
Aby można było mówić o odpowiedzialności karnej, muszą zostać spełnione przesłanki:
- zobowiązany uchyla się od płacenia alimentów,
- zaległość wynosi co najmniej równowartość trzech świadczeń okresowych (np. trzech rat miesięcznych) lub łączną kwotę odpowiadającą trzymiesięcznej zaległości,
- zachowanie powoduje narażenie dziecka (lub innej uprawnionej osoby) na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
3. Sankcje za niealimentację
Za przestępstwo niealimentacji grozi:
- kara grzywny,
- kara ograniczenia wolności,
- kara pozbawienia wolności do 2 lat.
W praktyce sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary, jednak przy uporczywym uchylaniu się – orzekana jest kara bezwzględnego więzienia.
4. Jak chronione są prawa dziecka?
- Pokrzywdzony może wszcząć postępowanie egzekucyjne przez komornika.
- Organy ścigania mogą działać na wniosek wierzyciela lub z urzędu.
- Istnieje możliwość skorzystania ze świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego.
5. Czy każdy dłużnik alimentacyjny podlega karze?
Nie – istotne jest, czy uchylanie się od płacenia jest zawinione. W sytuacji, gdy rodzic obiektywnie nie ma możliwości płacenia (np. ciężka choroba, brak pracy niezależny od niego), odpowiedzialność karna może być wyłączona.
Podsumowanie
Niealimentacja to poważne naruszenie prawa – brak płacenia alimentów może skończyć się wyrokiem karnym. Obowiązek alimentacyjny jest niezbywalny, a jego celem jest ochrona interesów dziecka, które ma prawo do godnych warunków życia.
